Jak wybrać zasuwę?
Część 1 z 2: Korpus i klin
Kompromis dotyczący jakości przy zakupie zasuw często prowadzi do wczesnej wymiany, gdy zasuwa nieuchronnie ulegnie awarii. Rozwiązaniem na zmniejszenie całkowitych kosztów cyklu życia, jak nakreśliliśmy w naszym poprzednim artykule zatytułowanym „Ukryte koszty zasuw”, jest zastosowanie wysokiej jakości zasuw, które są trwalsze i mają niższe koszty konserwacji. Ten dwuczęściowy przewodnik pomoże Ci rozpoznać, co wyróżnia produkt wysokiej jakości, spośród wielu dostępnych na rynku zasuw do wyboru. Część 1 obejmuje kontrole jakości przed zakupem, kontrole korpusów zasuw i powłok oraz kontrole związane z klinem, nakrętką klina i prowadnicami klina.
Kontrole jakości przed zakupem
Przed dokonaniem jakichkolwiek zakupów możesz sprawdzić, czy zasuwa producenta spełnia podstawowe kryteria jakościowe niezbędne dla długiej żywotności:
Upewnij się, że zasuwa spełnia lub przekracza wymagania norm, sprawdzając:
- Czy zasuwa jest bezpieczna dla wody pitnej? Obejmuje to zarówno zatwierdzenie certyfikacji przez DVGW, ÖVGW, KIWA, WRAS lub agencję certyfikującą w Państwa kraju, jak i stosowanie bezpiecznych materiałów zgodnie z inicjatywą 4MS.
- Czy zasuwa spełnia wymogi badań wytrzymałościowych DIN EN1074-2?
- Czy zasuwa posiada zarówno certyfikat GSK na proces, jak i certyfikat GSK na produkt? Oba są niezbędne do zapewnienia zgodności produktu.
Czy producent ma udokumentowaną historię długotrwałości zastosowanej armatury? Na przykład Hawle posiada zasuwy wciąż działające po ponad 50 latach pracy pod ziemią?
Korpus i powłoka zasuwy
Przed zainstalowaniem zasuwy można przeprowadzić kilka kontroli sprawdzających korpusu zasuwy, aby upewnić się, czy wytrzyma agresywne warunki pracy. Wstępne kontrole powinny składać się z następujących czynności:
Z jakich materiałów wykonana jest zasuwa?
Spośród dwóch najczęściej stosowanych materiałów, żeliwo sferoidalne GJS400-15 zapewnia dwukrotnie większe wydłużenie przy zerwaniu niż GJS500-7. Zwiększona plastyczność tej zasuwy sprawia, że jest ona mniej podatna na pękanie co zwiększa długoterminową trwałość. Zasuwy wykonane przy użyciu GJS400-15 są zwykle cięższe, ponieważ mają zwiększoną grubość ścianek, aby skompensować nieco niższą wytrzymałość na rozciąganie.
Śruby stalowe łatwo korodują, powodując ich „przyklejanie się”, co komplikuje demontaż pokrywy podczas konserwacji lub może powodować pękanie śrub pod wpływem naprężeń. Śruby ocynkowane są bardziej odporne na korozję niż zwykła stal, ale śruby ze stali nierdzewnej są najbardziej odporne i stanowią najlepszą opcję dla długotrwałości zasuwy.
Kontrola wzrokowa korpusu zasuwy
Sprawdź wzrokowo zasuwę pod kątem nierówności powierzchni powstałych podczas procesu odlewania, takich jak pory lub rowki. Powierzchnie wewnętrzne i zewnętrzne zasuwy powinny być gładkie, zwłaszcza wzdłuż prowadnic klina. Upewnij się, że powierzchnie kołnierza pokrywy są obrobione, przesuwając po nich palcem. Jeśli zostaną pozostawione w stanie odlewanym i nieobrobione mechanicznie, uszczelka pokrywy może zostać nierównomiernie ściśnięta, powodując przedwczesną awarię i przeciek.
Wskazówka: Kontrola zaawansowana
Dla tych, którzy chcą mieć pewność, że korpus ich zasuwy są najwyższej jakości, mogą przeprowadzić następujące kontrole specjalistyczne:
Przeprowadzić testy przyczepności i odporności na przebicie metodą iskrową powłoki ochronnej zasuwy. Jakość powłoki w dużym stopniu zależy od materiału powłoki, zastosowanego procesu powlekania oraz przygotowania powierzchni. Jako podstawowy standard GSK określa, że powłoki muszą mieć minimalną przyczepność wynoszącą 12 N/mm² lub wyższą. Jednak w celu uzyskania najlepszej długoterminowej wydajności Hawle zaleca dążenie do przyczepności co najmniej 18 N/mm².
Klin zasuwy
Klinem, jest centralnym elementem zasuwy, a każde uszkodzenie tego elementu oznacza krótszą żywotność zasuwy jako całości.
Kontrola wzrokowa klina
Sprawdź prowadnice klina w korpusie, aby wykluczyć nieprawidłowości, które mogłyby prowadzić do wysokich momentów obsługowych.
Upewnij się, że system prowadzenia klina wykorzystuje elementy pokryte tworzywem sztucznym o niskim współczynniku tarcia z rowkiem w korpusie. Powszechną alternatywą jest sytuacja, w której guma jest zmuszana do ślizgania się po korpusie zaworu, co utrudnia uruchomienie zaworu i ostatecznie, po uszkodzeniu gumy, powoduje przeciek.
Upewnij się, że klin jest całkowicie pokryty elastomerem, nie pozostawiając odsłoniętych powierzchni z żeliwa sferoidalnego na klinie.
Budowa nakrętki klinowej
- Sprawdź zamocowanie nakrętki klinowej do klina, aby określić, czy jest to ruchoma nakrętka klina, czy stała nakrętka klina. Na ogół preferowane są ruchome nakrętki klina, ponieważ zapewniają lepszą elastyczność i mogą zazwyczaj pochłaniać uderzenia hydrauliczne ze względu na ich swobodę ruchu. Wadą tej swobody ruchu jest to, że może powodować ścieranie gumy, na której opiera się nakrętka. Z drugiej strony nakrętka klinowa dopasowana na wcisk może przenosić siłę uderzenia hydraulicznego na wrzeciono, a następnie na łożysko. A to może wygiąć wrzeciono.
- Upewnij się, że stosunek długości gwintu nakrętki klinowej do średnicy wrzeciona wynosi 1,2 lub więcej. Im niższy ten stosunek, tym większe zużycie gwintu nakrętki klinowej, ponieważ obciążenie rozkłada się na mniejszej powierzchni.
- Upewnij się, że kiedy zasuwa jest całkowicie otwarta, ruch jest zatrzymany przez nakrętkę klina stykającą się z łożyskiem wrzeciona. Zarówno nakrętka klina, jak i łożysko wrzeciona są mosiężne, więc jest mało prawdopodobne, aby między nimi wystąpiły jakiekolwiek uszkodzenia. Jeśli jednak ruch zostanie zatrzymany, gdy nakrętka klina lub klin bezpośrednio zetkną się z powłoką zasuwy, może to spowodować uszkodzenie powłoki, a następnie korozję zasuwy.
Wskazówka: Zaawansowane kontrole klina
- Upewnić się, że wszelkie materiały mosiężne, które mogą mieć kontakt z wodą pitną, są przynajmniej wymienione na liście bezpiecznych materiałów Inicjatywy 4MS. Jeszcze lepiej jest wybrać materiały bezołowiowe, takie jak Ecobrass®, ponieważ wiele inicjatyw mających na celu całkowite wyeliminowanie ołowiu z sieci wodociągowych jest już w toku. Jeśli nie jest to jeszcze możliwe do zastosowania w Państwa terenie, trzeba przygotować swoją sieć wodociągową na przyszłość, przewidując inicjatywy eliminacji ołowiu, które pojawią się w najbliższej przyszłości.
- Przeprowadzić testy wytrzymałościowe, aby ocenić funkcjonalność klina po 50, 250 i 2500 cyklach otwierania/zamykania przy ciśnieniu nominalnym. Równocześnie rejestrować również pomiary momentu obrotowego zamykania, aby zaobserwować trudności w zamykaniu zasuwy podczas pracy. Test przyspieszonego starzenia można również przeprowadzić, na przykład, wykonując 250 cykli otwierania/zamykania klina w środowisku korozyjnym, takim jak słona woda o podwyższonej temperaturze.
- Ocenić szczelność klina, rozprowadzając kredę na całej powierzchni uszczelnienia, a następnie zamknąć i otworzyć zasuwę. Jeśli na kredzie pozostaną wąskie linie, oznacza to, że na dłuższą metę zsuwa albo nie zatrzyma przepływu wody w sposób niezawodny, albo będzie wymagać wysokich momentów obrotowych uruchamiających, co dodatkowo obciąża otaczające elementy. Sprawdź również szerokość „ramion” klina, aby upewnić się, że szczelnie przylega do całej powierzchni uszczelniającej.
Czy zasuwa zawsze potrzebuje obejścia?
W przypadku zasuw DN 500 i większych należy upewnić się, że zasuwa nie jest wyposażony w zawór obejściowy jako standard. Obowiązkowy by-pass wskazuje, że otwieranie i zamykanie zasuwy może być trudne bez użycia obejścia (bypass).
Podsumowanie części 1
Pierwsza część tego przewodnika obejmuje szereg podstawowych, zaawansowanych i specjalistycznych kontroli sprawdzających, czy korpus zasuwy i elementy klina są wysokiej jakości i czy będą dobrze działać w eksploatacji. Od doboru materiałów po metody obróbki, od norm i zgodności testów do inteligentnego projektu, wybór odpowiedniej zasuwy może mieć ogromne znaczenie dla Twojego przedsięwzięcia biznesowego, poprawiając żywotność i obniżając koszty cyklu życia. Przeczytaj część 2 tego przewodnika, aby dowiedzieć się więcej o wrzecionie i uszczelkach zasuwy oraz zobaczyć krótkie podsumowanie całego procesu kontroli.
Masz dodatkowe pytania na temat zasuw lub szukasz odpowiedniego rozwiązania? Skontaktuj się z nami!